ماهیت وفرآیند رسیدگی در شوراهای حل اختلاف ومقایسه آن با داوری

هدف اصلی ایجاد شورای حل اختلاف برقراری صلح و سازش بین دو طرف دعوا و حل مشکلات مردم است، با توجه به این که چند سالی است که تشکیلات جدیدی با عنوان «شوراهای حل اختلاف» وارد ادبیات قضایی و حقوقی ایران شده؛ اما نهادی نیست که مسبوق به سابقه نباشد. در بررسی تاریخ حقوقی ایران و سایر نظامهای حقوقی، وجود نهادهای مشابه قابل مشاهده است؛ از جمله قانون تشکیل خانههای انصاف و شوراهای داوری؛ ولی تشکیل شوراهای حلاختلاف به شکل کنونی تا حدودی تاسیس جدیدی به نظر میرسدوبا تصویب ماده 189 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، پا به عرصه وجود گذاشته است . در نگاه اول این گونه تداعی میکند که محوریت کار شوراهای مزبور ایجاد تصالح و سازش است، نه صدور حکم قضایی. در حالی که در شرایط فعلی اگرچه بخش نه چندان زیادی از فعالیت شوراهای حل اختلاف در این ارتباط است؛ ولی عمده فعالیت شوراهای مزبور صدور احکام خاص قضایی است که در واقع دارای ماهیت قضایی هستند. لذا در مقایسه مراجع قضایی و شبه قضایی می توان گفت که شوراهای حل اختلاف در ساختار نظام اداری و قضایی ایران ماهیت بینابین را دارند . این نکته ضروری به نظر می رسدکه شوراهای حل اختلاف وداوری در اهداف تاسیس به هم نزدیک هستنداما یکی از تفاوتهای شوراهای حل اختلاف با داوری این است که در شوراهای حل اختلاف از قبل مرجع رسیدگی تشکیل شده و طرفین دعوا با مراجع به آن طرح دعوا می کنند و رسیدگی انجام می شود واین در صورتی است که طرفین در انتخاب اعضای آن مرجع هیچ دخالتی نداشته اند در حالی که در داوری هرگاه به داوری مراجع شود و طرفین موافقت کنند مرجع رسیدگی تشکیل میشود و طرفین در انتخاب اعضاء اختیار دارند.همچنین شورای حل اختلاف هم در امور کیفری و هم در امور حقوقی صلاحیت دارد؛ ولی داوری فقط در امور حقوقی صلاحیت رسیدگی دارد.در این پایان نامه در فصل اول به بررسی ماهیت شورا های حل اختلاف و مقایسه آن با داوری می پردازیم ودر فصل دوم مطالبی را در خصوص فرایند رسیدگی در شوراهای حل اختلاف و داوری ارائه خواهیم کرد.